در نشست کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران برگزار شد

طرح جهش تولید دانش بنیان باید تسهیلگر حضور در زنجیره ارزش افزوده جهانی باشد

در نشست کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران دو طرح «جهش تولید دانش‌بنیان» و «طرح حمایت از شرکت‌های خلاق و تجاری‌سازی فناوری‌های نرم» مورد بررسی قرار گرفت.
نشست تخصصی کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد. در ابتدای این نشست، افشین کلاهی، رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران به بررسی طرح «جهش تولید دانش‌بنیان» پرداخت و گفت: کمیسیون بارها در نشست‌های تخصصی ابعاد، نقاط قوت و ضعف این طرح را بررسی کرده و نظرات اعضای کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران را به مجلس شورای اسلامی ارائه کرده است. مرکز پژوهش‌های اتاق ایران هم نظرات خود را به مجلس شورای اسلامی طی نامه ای ارسال کرده که بخشی از این نظرات با نظر کمیسیون متفاوت بوده است.
مجید سروش، دبیر کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران گزارشی از نظرات کارشناسی کمیسیون، مرکز پژوهش‌های اتاق و مرکز پژوهش‌های مجلس را درباره تک‌تک مواد 16 گانه طرح جهش تولید دانش بنیان ارائه داد.
در ادامه این نشست اعضای کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران بار دیگر درباره مواد این طرح نظرات خود را ارائه دادند.
محمدعلی چمنیان، نایب‌رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران با اشاره به ماده سه طرح که بحث برانگیزترین ماده این طرح است، گفت: در این بند اشاره شده تا برای ماشین آلات وارداتی که در داخل تولید نمی شوند هم تعرفه وضع شود. باید ابعاد موضوع واکاوی شود. مثلاً در قانون گمرک ماشین‌آلات خیلی از کارخانه‌ها را اولویت 25 زده بودند و بانک مرکزی به این‌ها ارز تخصیص نمی‌داد. برخی از شرکت‌ها، در این مسیر مشکلاتی داشتند.
ماشین‌آلات کالای روتین نیست که تولید انبوه داشته باشد؛ تولید آن بسیار زمان‌بر است، ماشین‌آلات کالای مصرفی هم نیست. این کالای سرمایه‌ای است و سیستم تولید از آن استفاده می‌کند. واردات آن خیلی قانون‌مند است و قاچاق نمی‌شود. باید روی این موضوع توجه کرد که آیا در قانون دانش‌بنیان روی واردات ماشین‌آلات یا عدم ورود آن باید تاکید شود یا خیر؟ نبود این ماشین‌آلات به تولید ضربه می‌زند.
او ادامه داد: تکلیف شرکت‌های دانش‌بنیان با سازمان‌ها و نهادها مشخص نیست و در این قانون به موارد خاص مثل مالیات، تأمین اجتماعی و غیره توجه ندارد. آیا این قانون کافی است و یا باید به همه ابعاد توجه شود؟
کلاهی در ادامه گفت: ماده سه این قانون ماده چالشی است. اگر قرار است در حوزه دانش‌بنیان قانون‌گذاری شد نباید به حوزه کسب‌وکارهای دیگر آسیب وارد شود. کسب‌وکارهای حوزه دیگر به‌خوبی کار می‌کنند و نباید این قانون مخل کسب‌وکارهای دیگر باشد. در این طرح روی مسائل به‌یک‌باره بحث شده ولی قاعدتا باید به شکل اصلاح قوانین قبلی انجام می‌شد تا نواقص آنها را رفع کند.
در ادامه شهاب جوانمردی، عضو کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران گفت: واقعیت این است که این قانون در مقام عملیاتی کمک ویژه‌ای به کسب‌وکارهای دانش‌بنیان نخواهد نکرد و مسائل اصلی و جاری با این قانون رفع نخواهد شد. باید مبادی حضور در زنجیره ارزش‌افزوده جهانی برای کسب‌وکارهای دانش‌بنیان فراهم شود. باید قاعده‌گذاری درستی انجام شود و باید قوانین و سیاست‌های کلی منجر به تسهیل حضور شرکت‌ها در زنجیره تولید جهانی باشد ولی از این طرح چنین انتظاری نمی‌رود.
حسن بهرامی، عضو هیات نمایندگان اتاق همدان از مغفول ماندن بحث مالیاتی گفت؛ درباره مالیات دانش‌بنیان غیرمستقر در پارک علم و فناوری سلیقه‌ای برخورد می‌شود و باید به این نکته هم باید توجه شود.
میرصدری در ادامه نشست گفت: ما می‌توانیم درباره موضوع ماشین‌آلات این‌گونه درخواست کنیم که تولید داخل مشمول تشویق و یا بخشودگی مالیات می‌شود نه اینکه جلوی واردات ماشین‌آلات با برخورد قهری گرفته شود.
سپس کلاهی با بیان اینکه نمونه های بسیاری داریم در کشور که نشان دهد ممنوعیت اقدام درستی نیست و راه حل تولید رقابت‌پذیر، سیستم تعرفه و ایجاد مشوق برای تولید است.
کلاهی در پایان به جمع بندی طرح جهش تولید دانش بنیان پرداخت و گفت: با توجه به اینک دیدگاه اتاق بازرگانی بدون کسب تکلیف از طریق کمیسیون از سوی مرکز پژوهش‌های اتاق به مجلس ارسال شده است پیشنهاد میکنم همه اعضا نظرات خودشان را نسبت به این طرح 16 ماده ای اعلام کنند. موارد ارسالی جمع بندی شده و با هماهنگی کمیسیون تحول دیجیتال و اقتصاد نوآوری اتاق بازرگانی تهران برای مجلس شورای اسلامی ارسال خواهد شد.

طرح حمایت از شرکت‌های خلاق و تجاری‌سازی فناوری‌های نرم
بخش دوم این نشست بررسی ابعاد «طرح حمایت از شرکت‌های خلاق و تجاری‌سازی فناوری‌های نرم» بود. در ابتدا دبیر کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران به توضیحاتی در خصوص این طرح که به امضای 28 نماینده مجلس رسیده است، پرداخت و گفت: در این طرح اشاره شده دانش بنیان و صنایع خلاق دو مفهوم نزدیک به یکدیگر هستند و بنابراین حمایت های دانش بنیان ها باید به خلاق ها هم تسری داده شود.
کلاهی افزود: اصلی ترین خواسته این طرح هم تخصیص 20 درصد از منابع صندوق به تولیدات صنایع خلاق است.
بعد از آن اعضای کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان درباره این طرح گفتند که موضوع صنایع خلاق خیلی گسترده است. ولی باید بدانیم که چه نیازی باعث شده که این طرح درنهایت در مجلس ارائه‌شده است. شاید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به دنبال حمایت از طرح‌هایی است که به لحاظ قانونی نمی‌تواند این را حمایت کند.
کلاهی پیشنهاد کرد: با یک تبصره یا ماده‌قانونی در طرح جهش تولید دانش بنیان این مشکلات حل خواهد شد و دیگر نیازی به تصویب قانون نیست. معتقد هستم که با تعامل این کمبودها حل می‌شود.
سحربنکدارپور دبیرکل مجمع تشکل های دانش بنیان نیز ضمن تایید صحبت های آقای کلاهی گفت: باید توجه داشت خلاق در بند اول این طرح با وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد تداخل دارد و بهتر است با اضافه کردن یک ماده یا تبصره نقش صنایع خلاق در طرح جهش تولید دانش بنیان مشخص شود.
کلاهی افزود: اگر طرحی با این کیفیت وارد مجلس شود ممکن است شاخ و برگهایی بگیرد و موجب اتلاف وقت و منابع شود ادامه داد: اعضای کمیسیون باید مشخص کنند با چه استراتژی با این طرح‌ها برخورد شود. موضوع اصلی این است که کسانی هستند که ایده و نوآوری دارند و می توانند سرمایه گذاری کنند ولی از نظر قانونی معاونت محدودیت در ارائه تسهیلات دارد و بهتر است در تعامل نزدیک به مجلسیان برای اثربخشی بیشتر به ماده واحده تبدیل کنیم تا معاونت با آیین نامه هایی امکان رسیدگی به این موارد را هم داشته باشد.
کلاهی در پایان پیشنهاد کرد طی یک نشستی در کمیسیون کسب و کارهای دانش بنیان با حضور نمایندگان طراح حمایت از شرکت‌های خلاق در مجلس، نمایندگانی از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی دیدگاه مخالف کمیسیون و راهکارهای پیشنهادی مطرح شود.
همچنین با پیشنهاد کلاهی مقرر شد؛ مراکز نوآوری اتاق تهران و اتاق ایران جهت هم افزایی با اتاق های بازرگانی استان ها به ارائه تجربیاتشان بپردازند.

تاریخ انتشار: 12/11/99