پویش نفس شرکت‏ های ‏نوآور را به ‏خط کرده است: 2 هدف پویش نفس و 3 چالش عمده کسب‏ وکار‏‏‏‏‏‏‏‏ها

فرزین فردیس، مدیر کارگروه اطلاع ‏رسانی پویش نفس

پویش نفس از اسفندماه و با همه گیری بیماری کرونا برای کمک به عبور آسان تر از این بحران با همت فعالان بخش خصوصی شکل گرفته است. اما در پویش چه می گذرد؟

آنچه پویش نفس دنبال می کند؟! هدف اول، کمک به کادر درمان

در پویش نفس دو هدف کلی را دنبال می کنیم. هدف اول تجمیع کمک بنگاه های اقتصادی برای حفاظت بیشتر از کادر درمان است. خوشبختانه با احساس مسئولیت اجتماعی فعالان اقتصادی، حجم قابل قبولی از کمک های نقدی، کالایی و خدماتی را دریافت کردیم. فعالان یا به طور نقدی به حساب های پویش مبالغی را واریز کردند، یا کالا اهدا کردند و یا خدمات خود را به طور رایگان در اختیار قرار دادند. ارزش این کمک ها به چند ده میلیارد تومان می رسد و برنامه داریم در آینده در گزارش هایی ارزش تجمیعی همه کمک های دریافتی را اعلام کنیم. کمک های کالایی شامل تجهیزات لازم برای تامین نیازهای حفاظتی و درمانی کارکنان بیمارستان ها، پزشکان و پرستاران و مخازن چند هزار لیتری مورد نیاز برای نگه داری از مواد مشخص، دستگاه های اینفیوژن پمپ و … است و خدماتی مثل دوخت لباس های حفاظتی و … هم دریافت کردیم.

هدف دوم، نجات کسب وکارهای بحران زده

همه گیری بیماری کرونا در ایران هم مثل دیگر کشورها کسب وکارها را دچار مشکلاتی کرده است. هدف دوم پویش نفس جمع آوری این مشکلات و ارائه پیشنهادها و راه حل های کمک به آن ها از طریق اتاق های بازرگانی به بخش های حاکمیتی و دولت است. در کمتر از یک ماه از فعالیت پویش توانستیم بخشی از رنج ها و خسارات فعالان اقتصادی را به دولت منعکس کنیم، با این هدف که برای کاهش ابعاد آسیب برای تخصیص اعتبار یا تعویق دریافت مطالبات کاری کنند. با این حال در بحث به نتیجه رساندن راه حل ها زیاد موفق نبوده ایم. همه راه حل ها از مسیر اتاق های بازرگانی تهران و ایران و با نامه نگاری آقایان شافعی و خوانساری برای مسئولان ارسال شده اما بخش کمی از این راه حل ها به نسبت کل انتظارات فعالان بخش خصوصی از سوی دولت دیده و عملی شده است. انتظار عمده بخش خصوصی و بنگاه ها، حمایت بیشتر دولت از کسب وکارها و جلوگیری از ورشکستگی آنان است اما واکنش های دولت کند است و گویا دولت هنوز راه حل ها را در دست بررسی دارد. حجم نیازهای فعالان بخش خصوصی و بنگاه ها خیلی بالاست و پویش به تلاش خود برای تحقق اهداف مختلف در ذیل هدف نجات و کمک به کسب وکارها ادامه می دهد.

آنچه کسب وکارها از آن رنج می برند

رکود بازار و افت شدید فروش

کاهش شدید میزان فروش کسب وکارها و کندی چرخه گردش مالی مشکل عمده کسب وکارها به دلیل همه گیری کروناست. همه گیری بیماری در ماه هایی مردم را خانه نشین و بازار را رکود زده کرد که دوره رونق فروش کسب کارها بود و سطح گردش مالی به بیش از سطح متوسط می رسید. نگاه بسیاری از بنگاه های اقتصادی و اصناف به شب عید است. متاسفانه با تعطیلی کسب وکارها و رکود در گردش پول و کسب درآمد، بسیاری از بنگاه های اقتصادی با مشکل رو به رو شده اند.

تعهداتی که باقی مانده

با بسته شدن مرزها تامین مواد اولیه به سختی انجام شده یا برای بعضی بنگاه ها به طور کامل انجام نشده است. به همین دلیل بسیاری از کارگاه ها و کارخانه های تولیدکننده نتوانستند به تعهدات خود برای تولید و تحویل اقلام مختلف عمل کنند. بسیاری ازکارگاه های عمرانی کشور با همه گیری کرونا مجبور به تعطیلی کار شده اند و این به معنای سنگین تر شدن بار تعهدات پیمانکاران است. محموله های صادراتی شرکت های ایرانی به طرف های تجاری خارجی تحویل داده نشده چراکه محدودیت های حمل و نقل، تردد و تامین کالا امکان تجارت به طور عادی را از بین برده است. بیم این می رود که پرونده های متعددی به دلیل عدم ایفای تعهدات بنگاه ها در مراجع قضایی شکل بگیرد و طرف های تجاری خارجی هم علیه فعالان اقتصادی ایرانی طرح دعوا کنند. یکی از درگیری های بنگاه ها در آینده نزدیک مشکلات حقوقی ناشی از تعهدات رفع نشده در قراردادهاست.

چالش های ما و دولت

یکی از طرف های همیشگی معامله و قرارداد با کسب وکارها دولت است. دولت از کسب وکارها مالیات می گیرد، در سیاست گذاری های بیمه و بانکی درگیر است. اگر شرایط عادی بود، شرکت ها باید تا پایان فروردین ماه سال 99، گزارش معاملات فصلی و گزارش فصلی مالیات بر ارزش افزوده را در سامانه مالیات بارگذاری می کردند اما به دلیل تعطیلی کسب وکارها، با دستور ستاد مبارزه با کرونا، داده های دفاتر کاری از شهرهای مختلف جمع آوری نشده است. با وجود وعده همکاری با کسب و کارها و تعویق زمان بارگذاری گزارش های مالیاتی و زمان پرداخت، در روزهای پایانی فروردین ماه فعالان اقتصادی پیام هایی را مبنی بر لزوم انجام این کار دریافت کرده اند. حتی اگر شرکت ها منابع مالی لازم برای پرداخت مالیات را هم داشته باشند، باز هم روند گزارش دهی و پرداخت مالیات برای آن ها دشوار است چراکه درآمدی به دست نیامده و شرکت ها فروشی نداشته اند.

نکته دیگر مسئله حفظ نیروی انسانی و پرداخت دستمزدهاست که با تضعیف توان مالی به دلیل فشارهای مالیاتی، کسب وکارها را دچار مشکل می کند. برای بنگاه هایی که منابع مالی قوی ندارند هم، این فشار چند برابر است و ممکن است این بنگاه ها کارکنان کلیدی و مهم خود را به دلیل عدم توان پرداخت دستمزدها از دست بدهند. زمزمه خداحافظی بعضی بنگاه های اقتصادی با بخشی از نیروی انسانی شان مدت هاست که شنیده می شود و این لطمه بزرگ به فعالان اقتصادی است چراکه سرمایه گذاری های پیشین آن ها بر نیروی انسانی در این شرایط هیچ می شود. این هم چنین خسارت بزرگی برای کارکنان بنگاه ها هم هست. در شرایط امروز که سطح فشار روانی بالاست، بیکاری افرادی که پس انداز کافی ندارند، فشار مضاعف است.

نکته دیگر، گستردگی دایره ابهام است و اینکه مشخص نیست چه زمانی فعالیت های اقتصادی به شرایط عادی باز می گردد و امکان بازگشت به محل کار برای افراد وجود دارد. بنگاه هایی که این روزها کار خود را از سر گرفته اند، باید هزینه های سنگینی را برای حفاظت از کارکنان و حفظ جان با ارزش آنان بپردازند. تامین مواد ضد عفونی، ماسک، دستکش و لوازم ایمنی و حفاظتی به نقدینگی نیاز دارد و این یعنی فشار مالی بیشتر برای کسب و کارها. ما در پویش نفس برای این مشکلات راه حل هایی را به دولت ارائه کردیم اما آنطور که انتظار می رفت، واکنشی ندیدیم. هنوز تصمیم جدی و اساسی برای حمایت از بنگاه ها اجرا نشده است.

چراغ قرمز بودجه 99 و لزوم بازنگری سازوکارهای مالی دولت

یک دلیل بی توجهی دولت به راه حل های ارائه شده بخش خصوصی برای عبور آسان تر از بحران، به شرایط اقتصادی اش باز می گردد. مسئله ای که پیش از همه گیری ویروس کرونا هم در قالب لایحه بودجه 99 و ابراز نگرانی ها درباره آن نمود یافته بود. در بخش خصوصی از مسیر اتاق های بازرگانی درباره لایحه بودجه سال 99 و عملیاتی نبودن آن هشدار دادیم، به ویژه در بخش درآمدها که از منابع فروش نفت و درآمد مالیاتی پیش بینی شده بود. در لایحه بودجه 99 دولت پیش بینی کرده بود که با فروش یک میلیون بشکه نفت با نرخ 50 دلار در هر بشکه و اتکا به 190 هزار میلیارد تومان درآمدهای مالیاتی در سال 99 کل درآمدهای پیش بینی شده را محقق کند درحالیکه هر دوی این منابع مورد تردید بود. این تردید البته در ماه های آذر و دی که شرایط اقتصاد کشور عادی بود مطرح شد اما امروز با کاهش شدید قیمت نفت، درآمد پیش بینی شده ماه های آغازین سال از محل نفت غیرقابل تحقق به نظر می رسد. با مشکلاتی که برای فعالان اقتصادی با همه گیری کرونا پیش آمده، رقم 190 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی هم قابل تحقق نیست، رقمی که حتی در سال گذشته و در شرایط عادی هم بزرگ و غیرقابل تحقق به نظر می رسید.

در سال جاری هزینه های سنگین درمانی و اجرایی به دولت تحمیل می شود و شرایط مالی دولت پیچیده تر است. بنابراین به بازنگری اساسی و جدی در سازوکار مالی و بودجه ای دولت نیاز داریم. اگر قرار به بکار گیری منابع دیگری است، با رعایت ملاحظاتی که منجر به تورم بیشتر در دراز مدت نشود و با نظر به اصول مورد توافق اقتصاددانان باید از آن استفاده کنیم. با وجود حساسیت ها و وضعیت کنونی، نمی بینیم که دولت بازنگری مالی را جدی بگیرد. در شرایط همه گیری کرونا بیشترین بار بر دوش سازمان های مردم نهاد و فعالان بخش خصوصی است اما لازم است که دولت هرچه سریع تر راهکارهای خود را برای جلوگیری از ورشکستگی کسب وکارها به اشتراک بگذارد و پس از گفت وگو و رسیدن به راه حل نهایی آن را اجرا کند.

پویش به راهش ادامه می دهد

در پویش نفس با تلاش بیشتر برای تحقق اهداف اول تلاش می کنیم. اطلاع رسانی و انتشار گزارش عملکردهای پویش نفس باعث شده فعالان اقتصادی که در وهله اول کمتر به این حرکت اعتماد داشتند، به پویش بپیوندند. منابع خرد و کلان در اختیار پویش قرار گرفته تا به نحو بهتر به کادر درمان کمک کنیم. در این زمینه در همکاری کامل با هلال احمر و سازمان های درمانی و مرتبط عمل می کنیم. هم چنین با رعایت همه اصول و قواعد لازم از کمک شرکت های مستقر در دیگر کشورها استفاده می کنیم. برای تحقق اهداف دسته دوم، یعنی حمایت بیشتر از کسب وکارها پیگیری ها ادامه دارد. در نشست های متعدد آینده با مسئولان دولتی حساسیت ِموضوع تحریک طرف تقاضا و کمک به بنگاه های اقتصادی را یادآوری می کنیم تا هر چه بیشتر از رنج های کسب وکارها کم کنیم. برنامه های خُردتری در اهداف کلی طراحی کردیم مثل برنامه ریزی برای احداث دومین کلینیک که این بار برای دسترسی بیشتر به طور متحرک ساخته می شود. در همکاری با آتش نشانی ها برای ضدعفونی کردن شهرها برای تهیه مخازن و مواد طرح هایی داریم. تامین گازهای فشرده بیمارستانی را دنبال می کنیم و در آخرین گزارشی که تا 20 فروردین ماه سال جاری دریافت کردم، نزدیک به سه هزار سلیندر بیمارستانی برای بیمارستان های نیازمند را به طور رایگان شارژ کردیم.

تاریخ انتشار: 99/02/14