گفتگو با محمدرضا کاظمعلی دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی/تمام سیاست های کشور صادرات محور شود

انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی از اعضای جدید مجمع تشکل های دانش بنیان به شمار می رود؛ به دلیل ماهیت صنعت بیوتکنولوژی اغلب اعضای انجمن در زمره شرکت های دانش بنیان هستند. تولیدات این صنعت علاوه بر پیچیدگی فنی، ارزش افزوده بسیاری را نیز برای اقتصاد کشور ایجاد میکند. در این فرصت با محمدرضا کاظمعلی دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی ایران در زمینه مشکلات شرکت های فعال و اثرات تحریم ها و شیوع ویروس کووید 19 به گفتگو نشستیم که در ادامه مطالعه می کنید.

جایگاه صنعت بیوتکنولوژی در اقتصاد دانش بنیان را چطور ارزیابی می کنید؟

صنعت بیوتکنولوژی به طور ذاتی دانش بنیان است و میتواند ارزش افزوده بالایی را تولید کند. محصولات این حوزه دارای ارزش اقتصادی بالایی هستند. در سال 1 میلیارد و 400 میلیون دلار کاهش ارزی بری داریم؛ در حالیکه فقط  60 تا 70  میلیون دلار برای تامین مواد اولیه نیازمندیم. این نشان میدهد که در یک فرآیند پیچیده و دانش محور محصولات بسیار ارزشمندی را تولید میکنیم که داروی بیماری های صعب العلاجی مانند MS  را شامل می شود.

وضعیت فعلی اقتصاد چه تاثیری روی کسب و کار اعضای شما گذاشته است؟

اثرات متفاوتی دارد. تحریم می تواند روی تراکنش های مالی تاثیر بگذارد؛ تحریم بانک ها باعث می شود سفارش مواد اولیه مورد نیاز صنعت بیوتکنولوژی با مشکل مواجه شود. از سوی دیگر دولت ارز کافی در اختیار ندارد و نمیتواند ارز را در اختیار شرکت های تولید کننده قرار دهد. وقتی ارز به طور مشخص به چنین شرکت هایی اختصاص پیدا نمیکند در خرید مواد اولیه با مشکلاتی مواجه می شوند و تحریم های بانکی هم مزید علت می شود و می تواند در نهایت میتواند برروی زنجیره تامین تاثیر گذار شود.

مشکلات شرکت ها در سایه تحریم ها چیست؟

مهمترین مسئله این است که نگاه وزارت بهداشت به تامین داروهای داخل کشور محدود شده است و نگاه توسعه محور محدود شده است که این امر فرصت های صادراتی را از بین میبرد. همیشه نگرانی وجود دارد که شرکت های تولیدکننده ما نتوانند نیازهای دارویی در داخل کشور را به موقع و به اندازه کافی تامین کنند و از سوی دیگر به دلیل تحریم های بین المللی کشورهای خارجی هم چندان تمایلی ندارند تا داروهای ما را خریداری کنند. در نتیجه این یک مشکل بزرگ در روند تولید دارو در کشور محسوب می شود.

رکود ناشی از کورنا چطور روی صنعت بیوتکنولوژی تاثیر گذاشته است؟

کرونا باعث شده مصرف گروهی از داروها در کشور کاهش چشمگیری داشته باشد. برای مثال داروهای نازایی. حتی در برخی از بیماریهای خاص مراجعه بیماران به پزشک کاهش داشته است که به نوبه خود عامل کاهش مصرف دارو شده است.

چه راهکارهایی برای تقویت شرکتها و افزایش تاب آوری آنها در صنعت بیوتکنولوژی پیشنهاد میکنید؟ 

در وضعیت فعلی بهترین راهکار این است که در سال جهش تولید، دولت تمام سیاست های کشور را صادرات محور کند. تا نه تنها برای دولت بار مالی ایجاد نکنیم بلکه بتوانیم برای کشور ارزآوری هم ایجاد کنیم. یعنی تراز ما در صنعت دارو مثبت باشد. تغییر قوانین باید در جهت صادرات دارو به کشورهای مختلف دنیا باشد. زمانیکه داخل کشور شرکت های تولید کننده تولیداتشان را به داروخانه ها عرضه میکنند و داروخانه طلبشان را از بیمه ها می خواهند وقتی بیمه ها نتوانند پاسخگو باشند شرکت های تولید کننده هم آسیب می بینند. در نتیجه یک مسیر مطلوب هموار ساختن صادرات دارو و محصولات بیوتکنولوژی است.

حمایت های دولتی در صنعت شما چقدر تاثیرگذار بوده است؟

نهادهای سیاست گذار باید تسهیلگر باشند. باید زیرساخت های لازم را برای توسعه صنعت فراهم کنند. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به خوبی عمل کرده است و به خوبی شرکت های دانش بنیان را حمایت کرده و بستر مناسب را برای فعالیت این گروه از شرکت ها ایجاد کرده است ولی از سوی دیگر باید یک همدلی و همگرایی در وزارت بهداشت نیز به وجود بیاید تا مشکلات این حوزه برطرف شود.