سحر بنکدارپور در گفت‌وگو با ایمنا، اظهار کرد: در همه کشورها، حمل‌ونقل زیربنای توسعه اقتصادی و یکی از شاخص‌های مهم توسعه‌یافتگی جوامع به شمار می‌آید؛ سیاست‌های حمل‌ونقل نیز نیازمند مسیری است که بتواند همگام با پیشرفت‌های جامعه رشد کند و کیفیت زندگی انسان‌ها را ارتقا بخشد.

وی با اشاره به سکونت ۵۵ درصد جمعیت جهان در شهرها، افزود: انتظار می‌رود این عدد تا سال ۲۰۵۰ به ۷۰ درصد برسد؛ زیرا مناطق شهری در دهه‌های آینده با ازدحام جمعیت بیشتری روبه‌رو می‌شوند و چاره‌ای جز این ندارند که به سمت هوشمندسازی بروند، وگرنه در زمینه حمل‌ونقل با مشکلات زیادی مانند ترافیک و افزایش تصادفات جاده‌ای روبه‌رو خواهند بود.

دبیرکل مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان از تلاش سازمان‌های دولتی و مؤسسات خصوصی مانند استارت‌اپ‌ها شرکت‌های دانش‌بنیان برای فراهم کردن زیرساخت‌ها یا پیش‌زمینه‌های هوشمندسازی خبر داد و گفت: هوشمندسازی شهری به معنای استفاده از فناوری برای بهبود زندگی شهروندان است که انواع آن از حمل‌ونقل گرفته تا مدیریت زباله، انرژی را شامل می‌شود؛ البته هنوز نمی‌توان گفت شهری در جهان به شکل کامل هوشمند شده است اما بسیاری از کشورها در مسیر درست آماده‌سازی زیرساخت‌های دستیابی به آن هستند مانند سنگاپور، بارسلونا، سانفرانسیسکو و لندن که نمونه‌های موفقی در این زمینه به شمار می‌آیند.

نقش حیاتی استارت‌اپ‌ها در کاهش تصادفات

وی یکی از مهم‌ترین روش‌های حمل‌ونقل در کشور را از طریق جاده‌ها دانست و گفت: هر سال تصادفات زیادی در جاده‌ها اتفاق می‌افتد که هزینه و خسارت‌های بسیار سنگینی را به جامعه و دولت تحمیل می‌کند، از بین عواملی که بیشترین نقش را در تصادفات دارند، عامل انسانی با سهم ۵۴ درصدی برجسته‌تر است اما وسیله نقلیه که شامل طراحی، ساخت و نگهداری آن می‌شود و همچنین مهندسی راه که شامل اجرای طرح‌های کنترل ترافیک، عوامل اصطکاک جاده و آب و هوا می‌شود نیز در جایگاه دوم و سوم قرار می‌گیرند.

بنکدارپور نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در بهبود هر یک از سه عامل تأثیرگذار در تصادفات جاده‌ای را مؤثر دانست و گفت: در زمینه عامل انسانی که می‌تواند شامل سن، جنس، مهارت، خستگی، تجربه و حالت هوشیاری در رانندگی باشد، امکان طراحی ابزارهایی وجود دارد که سطح خواب‌آلودگی، مهارت یا هوشیاری راننده برآورد یا کنترل شود همچنین درباره کیفیت، ایمنی و استاندارد وسیله نقلیه همان‌گونه که به تازگی رئیس پلیس راهور تذکرات زیادی درباره پایین بودن کیفیت خودروهای داخلی داده است، شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند به خودروسازان داخلی در زمینه برداشتن انحصار و بهبود کیفیت محصولات کمک کنند.

دانش‌بنیان‌ها در هزارتوی مشکلات

رئیس مرکز نوآوری اتاق بازرگانی تهران، نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در حل مشکلات عامل جاده را شامل به‌روزرسانی علائم و مشخصات ایمنی راه‌ها دانست و افزود: سه دسته شرکت شامل دانش‌بنیان، نوآور و فناور که در زمینه تولید علم و فناوری فعالیت می‌کنند، مشکلات زیادی برای ورود به بازار دارند، از جمله اینکه ممکن است ایده بسیار خوبی داشته باشند اما نتوانند با شرکت‌های بزرگ که معمولاً در دستگاه‌های دولتی حامیانی دارند، رقابت کنند مثال این موضوع، اتفاقی است که درباره پروژه‌ای رخ داد که قرار بود دستگاهی در خودروهای جاده‌ای نصب شود تا با کنترل برخی فاکتورها مانند رانندگی مداوم و خستگی، سرعت غیرمجاز و انجام حرکات خطرناک از وقوع تصادف جلوگیری کند.

وی تکنولوژی استفاده شده در این پروژه را محصول منسوخ شده کشور کره دانست و ادامه داد: با وجود پیشنهادهای جدیدی که شرکت‌های دانش‌بنیان کوچک‌تر برای اجرای این پروژه مطرح کردند، در عمل نتوانستند با این شرکت‌های بزرگ وارد رقابت شوند و طرح با استفاده از تکنولوژی منسوخ، بازدهی لازم را به دست نیاورد و شکست خورد و تصادفات نیز همچنان ادامه دارد.

دبیرکل مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان، جذب سرمایه‌گذار برای اجرای ایده‌های نوآورانه شرکت‌های کوچک دانش‌بنیان را دومین چالش آنها دانست و خاطرنشان کرد: پیدا کردن سرمایه‌گذاری که حاضر به سرمایه‌گذاری روی ایده‌های شرکت‌های دانش‌بنیان باشد برای آنها دغدغه بزرگی است، موضوع تأمین مواد اولیه که گاهی با مشکل تحریم‌های خارجی و گاهی خودتحریمی وجود دارد نیز مانع از دست‌یابی آن‌ها به برخی از قطعاتی می‌شود که برای تولید محصولات‌شان مورد نیاز است، گاهی هم این قطعات با چند واسطه خریداری می‌شود که نتیجه‌ای جز افزایش هزینه و مشکلات دیگر به دنبال ندارد.

دلایل عقب‌ماندگی از جریان علم و فناوری روز دنیا

وی ناممکن بودن استفاده از تکنولوژی خارجی را مشکل دیگری برای افزایش فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان بیان کرد و افزود: ازآنجاکه تحریم‌ها باعث شده به فناروی‌های روز دنیا دسترسی نداشته باشیم، گاهی ناگزیریم که چرخ را از اول اختراع کنیم! درحالی‌که در دنیا روند به این شکل است که از فناوری‌های روز دنیا باید استفاده و آن را بومی‌سازی کرد تا ارزش افزوده‌ای از جنس نیاز هر کشور به آن اضافه شود، دسترسی به بازارهای خارجی نیز محدودیت دیگری است که باعث عقب‌ماندگی شرکت‌ها از جریان تولید علم و فناوری می‌شود.

بنکدارپور، یکی دیگر از چالش‌های مهم شرکت‌های دانش‌بنیان را تصویب قوانین دست‌وپاگیر معرفی کرد و گفت: فضای مناسب برای کار استارت‌اپ‌ها، فضایی است که قانون‌گذار قبلاً به آن فکر نکرده و شرکت‌های دانش‌بنیان وارد فضایی شده‌اند که اگر قانون‌گذار بخواهد قوانینی برای آن تصویب کند، از جنس محدود کردن خواهد بود؛ چون دغدغه‌های دولت جلوگیری از اتفاقات احتمالی در این بخش است یا برخی قوانین سنتی که از قبل وجود دارند، از جنس کنترل هستند که دست‌وپای شرکت‌های دانش‌بنیان را برای ادامه فعالیت می‌بندد.

وی رابطه دولت با بخش‌خصوصی در زمینه استارت‌اپ‌ها را نیازمند تغییرات اساسی دانست و خاطرنشان کرد: هم بخش خصوصی باید دغدغه‌های دولت را در نظر بگیرد و هم دولت از فضای شرکت‌های دانش‌بنیان، نوآور و فناور باخبر باشد؛ برای رسیدن به این هدف چاره‌ای نیست جز اینکه از بخش‌خصوصی برای تدوین استانداردها و قوانین حاکم بر این بخش مشورت بگیرند.

نگرانی شرکت‌های فناور از تصویب طرح صیانت از فضای مجازی

دبیرکل مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان با اشاره به نگرانی شرکت‌های فناور از تصویب طرح صیانت از فضای مجازی، تصریح کرد: اجرای این طرح باعث محدود شدن سرعت اینترنت و توقف تبادل دیتا در بین شرکت‌های فناور در سراسر کشور می‌شود؛ به همین دلیل از زمان مطرح شدن طرح صیانت، میزان مهاجرت در میان صاحبان فکر و ایده و خلاقیت‌های دانش‌بنیان افزایش یافته است.

وی فعالیت در حوزه حمل‌ونقل و کاهش تصادفات جاده‌ای را برای بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان جذاب و پرطرفدار دانست و تاکید کرد: هوشمندسازی شهری، موضوعی است که در بسیاری از شرکت‌های پیشرفته دانش‌بنیان و فناور دنیا مورد توجه قرار دارد در کشور ما نیز حدود ۱۰۰ شرکت در زمینه شناسایی و مکان‌یابی رادیویی فعال هستند؛ برخی مراکز نوآور و شتاب‌دهنده‌های نوآوری در حوزه حمل‌ونقل نیز ایجاد شده است تا از تیم‌هایی که درباره این موضوع خاص ایده دارند حمایت کنند.

بنکدار افزود: موضوع ترافیک و کنترل تصادفات و هوشمندسازی شهری، موضوع روز دنیاست و همه این‌ها بحث لجستیک و موضوع مطرحی در دنیا است و در ایران هم تیم‌هایی هستند که ایده‌های بسیار خوبی دارند و تنها باید کسی باشد که از آن‌ها و طرح‌هایشان حمایت کند.

رشد چشمگیر دانش‌بنیان‌ها در صورت حمایت واقعی از آن‌ها

رئیس مرکز نوآوری اتاق بازرگانی تهران، گذر از مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان کشور را نیازمند همت حاکمیتی دانست و گفت: در شرایط کنونی، مهم‌ترین نیاز این است که دولت از این بخش دفاع و در تصویب قوانین به شکلی عمل کند که میدان بیشتری در اختیار شرکت‌های کوچک‌تر و بخش‌خصوصی قرار گیرد و از آن‌ها حمایت شود.

وی با اشاره به فاصله بسیاری از بخش‌های حمل‌ونقل جاده‌ای با استانداردها، تصریح کرد: با توجه به حمایت رهبر معظم انقلاب از شرکت‌های دانش‌بنیان و نام‌گذاری امسال به این عنوان، در هر وزارتخانه یک نفر از معاونان وزیر متولی پیشبرد موضوع دانش‌بنیان‌ها و حمایت از این شرکت‌ها شده است؛ امیدواریم امسال شاهد اتفاقات خوبی برای ورود به بازارهای داخلی و خارجی و رشد چشمگیر شرکت‌ها در صورت برداشته‌شدن تحریم‌ها باشیم.

تاریخ انتشار: 1401/02/18