معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، با بیان اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان در تفکیک جدید، به سه دسته «نوپا»، «نوآور» و «فناور» تقسیم می‌شوند، گفت: ملاک تفکیک این شرکت‌ها اندازه شرکت‌ها از نظر میزان فروش آن‌هاست. بدین معنا که اگر طبق آخرین اظهارنامه، فروش کل شرکت دانش‌بنیان، کمتر از ۵ میلیارد تومان باشد، «نوپا» محسوب می‌شود که حدود ۸۰ درصد شرکت‌ها در این دسته هستند و اگر فروش کل شرکت بیش از ۵ میلیارد تومان ‌ باشند، در دسته «نوآور» و «فناور» قرار می‌ گیرد.

رضا اسدی‌فرد ادامه داد: آنچه شرکت‌های «نوآور» و «فناور» را از هم متمایز می‌کند، داشتن لیست بیمه حداقل ۱۰نفر تمام وقت و داشتن سهم فروش ۵۰ درصدی محصولات دانش‌بنیان از فروش کل در آخرین سال مالی است. بنابراین، اگر شرکتی بالای ۵ میلیارد تومان، فروش کل داشته باشد و از این دو شرط برخوردار باشد، «فناور» و اگر یکی از دو شرط مذکور را نداشته باشد، «نوآور» محسوب می‌ شود.

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان تاکید کرد: در نظام جدید ارزیابی آنچه اهمیت دارد، برنامه رشد است و باید سالانه بر اساس ۲ شاخص میزان «تولید» و تعداد «اشتغال تخصصی» سیر رشد خود را ارائه کند. به زعم او، هدفی که در این نظام جدید پیگیری می‌شود، کمک به شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا برای جذب سرمایه و سرمایه‌گذاری شرکت‌های دانش‌بنیان فناور و نوآور در شرکت‌های نوپا است که طی آن هم شرکت‌های نوپا می‌ توانند سرمایه و گردش‌ مالی خود را گسترش دهند و هم شرکت‌های فناور و نوآور، سهم دانش‌بنیان خود را بیشتر کنند.

اسدی فرد اضافه کرد: اعتبار مالیاتی ذاتا یکجور معافیت است ولی فرق آن با معافیت این است که در معافیت مالیاتی ما کاری به محل هزینه کرد نداریم ولی در اعتبار مالیاتی محل هزینه کرد باید مورد تایید قرار گیرد. که این محل هرینه کرد می‌ تواند تحقیق و توسعه (برای کارهایی که جنس پژوهش در آن باشد و در قالب پروژه تعریف شده باشد، یعنی دارای زمان‌بندی مشخص، فازبندی و… باشد) یا سرمایه‌گذاری باشد.

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در ارتباط با ویژگی‌‌های اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه افزود: ۱_ سالانه تسویه می‌شود. ۲_ مجموعه‌های دانش‌بنیان یا غیر دانش‌بنیان کوچک و بزرگ می‌‌توانند از سر فصل اعتبار مالیاتی استفاده کنند.

وی ادامه داد: از هزینه‌هایی که ذیل تحقیق و توسعه پوشش داده می‌شود می‌توان به هزینه‌های نیروی انسانی، مواد اولیه، هزینه‌های دریافت انواع مجوزها برای محصول و هزینه‌های تجهیزات به میزان استهلاک سالیانه آن‌ها اشاره نمود.

اسدی فرد تاکید کرد که هزینه‌های مربوط به زمین و ساختمان عموما به عنوان هزینه‌های قابل قبول در تحقیق و توسعه قرار نمی‌گیرد.

معافیت فروش محصولات دانش‌‌بنیان

بر اساس این گزارش، طبق حمایت‌های مالیاتی از شرکت‌های دانش‌بنیان سعی شده در نظام جدید دانش‌بنیان ابزارهای حمایت مالیاتی ارتقاء پیدا کند. از طرفی هدفمندی تخصیص این حمایت‌ها متناسب با نیازهای شرکت‌های دانش‌بنیان حائز اهمیت است. حمایت‌های مالیاتی شامل معافیت فروش محصولات دانش‌بنیان (ماده ۳ قانون شرکت‌های دانش‌بنیان)، اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه (بند ب ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان۱۴۰۱) و اعتبار مالیاتی سرمایه گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور (بند ت ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان ۱۴۰۱) می‌شود.

بر این اساس، معافیت مالیاتی شرکت‌های دانش بنیان بر اساس ماده ۳ قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان است که درآمدهای مشمول مالیات شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان ناشی از قراردادها و فعالیت‌های تحقیق و توسعه، تجاری سازی و تولید محصولات و خدمات دانش‌بنیان در حوزه فناوری‌های برتر یا با ارزش افزوده فراوان معاف هستند. از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۱ که فهرست محصولات دانش‌بنیان بر حسب سطح‌ بندی توسعه پیدا کرد، شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدی و نوپا نوع ۱ به میزان فروش محصولات سطح ۱ خود مشمول معافیت مالیاتی بودند.

علاوه بر این، بر اساس بند (ب) ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان مصوب ۱۴۰۱- ﻣﻌﺎدل ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﺳﻨﻮات آﺗﯽ ﺑﻪ ﺷﺮکت‌ها و ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻣﺘﻘﺎﺿﯽ اﻋﻄﺎء ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﻌﺎدل آن از ﻣﺎﻟﯿﺎت ﻗﻄﻌﯽﺷﺪه ﺳﺎل اﻧﺠﺎم ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺬﮐﻮر ﯾﺎ ﺳﺎلﻫﺎی ﺑﻌﺪ ﮐﺴﺮ ﻣﯽﺷﻮد.

در آیین‌نامه و دستورالعمل اجرایی اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه که در سایت   https://daneshbonyan.isti.ir/ در دسترس است، در رابطه با سه مساله ۱- چه موضوعی تحقیق و توسعه است و چه شاخصه‌هایی باید داشته باشد، ۲- اینکه اگر موضوعی تحقیق و توسعه بود چه سرفصل‌‌های هزینه‌ کردی در قالب اعتبار مالیاتی قابل قبول است و ۳- اینکه فرآیند ارزیابی به چه نحو است، تعیین تکلیف شده است.

بند (ت) ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان – با هدف حمایت از تعمیق فناوری و استفاده حداکثری از توان شرکت‌های دانش‌‌بنیان، موارد زیر به­ عنوان اعتبار مالیاتی با قابلیت انتقال به سنوات آتی به شرکت‌ها و مؤسسات متقاضی اعطاء شده و به همین میزان از مالیات قطعی­ شده سال تخصیص سرمایه مذکور یا سال‌های بعد کسر می‌شود.

جزئیات معافیت‌های مالیاتی

با توجه به این اینکه عمده هزینه‌کرد شرکت‌های نوپا ماهیت تحقیق و توسعه‌ای دارد، برای پوشش هزینه کرد تحقیق و توسعه و تسهیل شروع کسب و کار به همه شرکت‌های نوپا به میزان درآمدهای حاصل از فروش همه محصولات دانش‌بنیان به مدت ۵ سال معافیت مالیاتی تخصیص می‌یابد.

فناور و نوآور دارای محصولات دانش‌بنیان مشمول معافیت مالیاتی تا سقف ۱۰ میلیارد تومان از پرداخت مالیات بر عملکرد حاصل از فروش محصولات دانش‌بنیان مشمول؛ معاف هستند.

شرکت‌های دانش‌بنیان که متقاضی معافیت از پرداخت مالیات بر عملکرد حاصل از فروش محصولات دانش‌بنیان مشمول معافیت مالیاتی بیش از ۱۰ میلیارد تومان هستند، صرفاً با در نظر گرفتن هزینه‌های تحقیق و توسعه که به تایید دبیرخانه رسیده باشد، از معافیت مالیاتی برخوردار می‌شوند.

همچنین، شرکت‌های فناور و نوآور دارای محصولات دانش‌بنیان بدون معافیت مالیاتی (سطح فناوری متوسط رو به بالا) مشمول اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه هستند.

ضمن اینکه، شرکت‌های دانش‌بنیان در یک سال مالی به صورت همزمان نمی‌توانند از معافیت مالیاتی و اعتبار مالیاتی استفاده کند و انتخاب اینکه از کدام حمایت استفاده کند -در صورت برخورداری از هر دو حمایت اعتبار مالیاتی و معافیت مالیاتی- با شرکت است.

منبع: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

تاریخ انتشار: 1402/06/14