نشست «بررسی پیش نویس نقشه راه دانش‌بنیان شدن اقتصاد» با همت مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران و کمیسیون کسب‌وکارهای نوین و دانش‌بنیان در محل اتاق بازرگانی ایران برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران، این نشست با حضور اعضای کمیسیون و مجمع، نماینده معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و جمعی از فعالان بخش خصوصی و نهادهای دولتی برگزار شد.

در ابتدای این نشست نماینده معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ضمن تبیین نقشه راه دانش‌بنیان شدن اقتصاد و تشریح بندهای مربوط به آن گفت: در بخش نخست این پیش‌نویس به دستاوردها و اثرات مورد انتظار دانش‌بنیان شدن اقتصاد پرداخته و شاخص‌ها و اهداف کمی مورد بررسی قرار گرفته شده است.

افشارتبار با بیان اینکه محورهای اصلی سند مبتنی بر چالش‌های شناسایی شده تعیین شده است، گفت: ارتقای نظام آموزش عالی و مهارت، نقش‌آفرینی بیشتر نخبگان و نیروی انسانی متخصص در توسعه کشور و کاهش نیاز کشور به فناوری‌های پیشرفته حوزه تست و آزمون از مواردی است که در این سند دیده شده است.

وی در ادامه گفت: موضوعات محوری نقشه راه دانش‌بنیان شدن و الزامات کلان و سازوکارهای اجرا، نظارت و به‌روزرسانی آنها از دیگر مواردی است که به آن پرداخته شده است. برای اجرایی شدن این سند سازوکار اجرایی در کمیته اجرایی تعریف می‌شود و سپس با استفاده از منابع مورد نیاز اجرا و منجر به ارتقای هوشمندی سیاستی خواهد شد.

افشارتبار بیان کرد: احکام پیشنهادی با توجه به مرجع تصویب تفکیک شده و در سه سطح اذن رهبری، مصوبه هیات رئیسه مجلس و هیات وزیران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

وی تاکید کرد: البته این سند نیاز به مطالعه بیشتر و اظهار نظر بخش خصوصی دارد و اجرای طرح اصلی سند، نیازمند مشارکت شرکت‌های بخش خصوصی است. ضمن اینکه در حوزه اجرای آن نیازمند حمایت تمامی قسمت‌های حکمرانی هستیم و البته نقش اکوسیستم دانش‌بنیان کشور را هم در این رابطه نمی‌توان انکار کرد.

در ادامه این نشست، رییس کمیسیون فاوای اتاق ایران با اشاره به لزوم تعیین جایگاه اتاق بازرگانی در سند مذکور، گفت: باید به صورت روشن مشخص شود که بخش خصوصی و تشکل‌های اتاق کجای این سند قرار دارند. در تدوین این سند باید توجه داشته باشیم که اتاق بازرگانی در مقام مشورتی قرار گیرد و در احصاء مسائل و مشکلات و راهکارهایی که ارائه می‌شود، جایگاه داشته باشد.

سادینا آبایی با بیان اینکه اقتصاد دولتی در کشور حاکم است که در این اقتصاد جایگاه خاصی برای کسب‌وکارهای فعال در بخش خصوصی در نظر گرفته نشده، افزود: وقتی می‌گوییم بخش خصوصی منظور کلیه تشکل‌ها، کمیسیون‌ها و کسب‌وکارهای فعال در اتاق‌های بازرگانی هستند.

دانش‌بنیان کردن نهادهای انقلاب اسلامی

نماینده معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در ادامه، ضمن اشاره به مقوله دانش‌بنیان کردن نهادهای انقلاب اسلامی که یکی از موضوعات اصلی این سند است، گفت: منظور از این بند ین است که نهادهای انقلاب به‌عنوان سرمایه‌گذار وارد نظام دانش‌بنیان کشور شوند.

رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای نوین و دانش‌بنیان نیز با بیان اینکه در «نقشه راه دانش‌بنیان شدن اقتصاد» برای صادرات محصولات دانش‌بنیان امکانات خاصی دیده شده است، گفت: مواردی وجود دارد که نشان می‌دهد در این سند تلاش بر این است که سهم دانش‌بنیان‌ها هرطور شده در صادرات کشور افزایش پیدا کند. برای تحقق این امر رویکردهای مختلفی دیده شده است.

حضور دولت در اقتصاد دانش‌بنیان عامل ایجاد رانت خواهد شد

دبیرکل مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران نیز با اشاره به سیاست‌ها و قوانین دانش‌بنیان کشور، بیان کرد: هیچ‌گاه قرار نبوده که نهادهای دولتی وارد اکوسیستم دانش‌بنیان کشور شوند. چراکه، این اتفاق عامل ایجاد فساد و رانت در کشور خواهند شد.

افشارتبار در پاسخ به اظهارات بنکدارپور گفت: باید متوجه باشیم که صنایعی مانند سیمان، فولاد و… نیاز دارند که دانش‌بنیان شوند. البته ما متوجه هستیم که در راستای افزایش بهره‌وری نباید برای بخش خصوصی رقیب ایجاد کنیم و قطعا در این حوزه مقوله مالکیت فکری دیده شده و به آن پرداخته می‌شود.

میرصدری نیز در رابطه با این مقوله گفت: اگر این نقشه راه همین‌گونه که تدوین شده است پیاده‌سازی و اجرا شود، جای نگرانی وجود ندارد، اما همه ما می‎دانیم که اینگونه نیست و در ادامه و در مرحله اجرا زمینه‌ساز بسیاری از مسائل دیگر می‌شود.

وی عنوان کرد: ما متوجهیم که طبق بیانات مقام معظم رهبری که فرمودند سرمایه‌های موجود در کشور وارد چرخه اقتصاد به‌ویژه در حوزه‌های دانش‌بنیان شوند، تصمیم به تدوین این نقشه راه گرفته شده است، اما باید روی نحوه اجرای آن نظارت صورت گیرد.

این عضو هیات مدیره مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران اظهار کرد: آیتم‌های اولویت‌دار این طرح تعیین و نیازهای فناورانه احصاء شده است. از این رو، از تمامی کمیسیون‌ها خواهشمندم پیرامون آیتم‌های مرتبط با حوزه فعالیت خود اظهار نظر کرده و به صورت رسمی به ما اعلام کنند.

بر اساس این گزارش، آیتم‌های مورد توجه نقشه راه مذکور عبارتند از: بهداشت و سلامت، کشاورزی و امنیت غذایی، حمل و نقل، راه، مسکن و شهرسازی، معدن و صنایع مدنی، آب، برق و انرژی‌های تجدیدپذیر، نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی.

هدفمان بزرگ کردن دولت و نهادهای حاکمیتی نیست

نایب رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای نوین و دانش‌بنیان اتاق ایران نیز به این نکته اشاره کرد که در آیین‌نامه‌های اجرایی نقشه راه مذکور باید مشخصا قالب، درصد مشارکت و خروجی تعیین شود.

تاج‌آبادی اظهار کرد: باید مشخص کنیم که اگر قرار است سرمایه‌ای را هدایت کنیم نگاهمان این باشد که خروجی این جذب سرمایه بعد از چند سال شکل‌گیری یک شرکت بخش خصوصی باشد.

نماینده معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تاکید کرد: رویکرد این سند همین است و به هیچ‌وجه هدفمان بزرگ کردن دولت و نهادهای حاکمیتی با این مفهوم که بخواهند همه تولیدات کشور را تصاحب کنند، نیست.

افشارتبار اذعان کرد: بعد از تصویب شدن این قانون، به سراغ آیین‌نامه‌های اجرایی مربوط به آن می‌رویم و به صورت موشکافانه به آنها خواهیم پرداخت.

نماینده ستاد اجرایی فرمان اما نیز از دیگر شرکت‌کنندگان حاضر در جلسه بود که ضمن تاکید بر اینکه تا به حال موردی نبوده که شرکت دانش‌بنیانی اعتراض کند که مالکیت معنوی‌اش توسط این ستاد نقض شده، گفت: منظور این است که حضور نهادهای دولتی در حوزه سرمایه‌گذاری بر روی کسب‌کارهای دانش‌بنیان کشور اکنون هم در حال انجام است.

وی تصریح کرد: اصلا شروط سرمایه‌گذاری روی دانش‌بنیان‌ها این است که اولا ستاد نمی‌تواند بیش از 49درصد سهم داشته باشد و دوما کسب‌وکار باید در یک بازه زمانی 3 تا 5 ساله سهام ستاد را خریداری کرده و ستاد خروج کند. چراکه، میخواهد جای دیگری سرمایه‌گذاری کند.

در نهایت، مقرر شد کلیه دستگاه‌های اجرایی و فعالان بخش خصوصی در این حوزه اظهارنظر کنند و ضمن شناسایی خلا‌ءهای موجود در جذب سرمایه موفق‌تر عمل شود.

یکی دیگر از مواردی که در این سند دیده شده است توسعه منطقه‌ای با هدف تمرکززدایی از استان تهران است که طی آیین‌نامه‌هایی همه موارد یاد شده بررسی و با جزئیات تعیین خواهد شد.

بر اساس این گزارش، مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران با همکاری کمیسیون‌های مربوطه این موارد را پیگیری کرده و طی برگزاری جلسات متوالی وضعیت «پیش نویس نقشه راه دانش‌بنیان شدن اقتصاد» را اطلاع‌رسانی خواهد کرد.

تاریخ انتشار: 1402/08/08