محمدناصر زنگنه معاون اجرایی انجمن صنفی تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان با اشاره به اهمیت روابط سیاسی و دیپلماتیک به عنوان یکی از بعدهای صادرات خدمات فنی مهندسی در صنعت ساختمان، گفت: برای دستیابی به هر بازار خارجی طبیعتا باید ارتباطاتی از قبل توسط دولت‌ها برقرار شده باشد، تا فعال اقتصادی بتواند با کمترین ریسک در آن بازار حضور پیدا کند. البته، با عزمی که در دولت جدید برای ارتقای روابط با کشورهای همسایه می‌بینیم، زمینه در این حوزه مهیاتر از قبل شده است.

زنگنه با تاکید بر اینکه بُعد دوم صادرات خدمات فنی مهندسی است، تصریح کرد: طبیعی است که فناوری‌های سنتی موجود در کشور، قابلیت صدور خدمات فنی مهندسی به بسیاری از کشورهای دنیا را نداشته و تنها محل مصرف آن بازار داخلی باشد. به این دلیل که سیستم‌ها متکی به انرژی‌های ارزان و نیروی انسانی ارزان هستند. اما مقوله انرژی ارزان در خارج از مرزها معنایی ندارد.

وی با اشاره به اینکه استانداردهای بالادستی در دنیا به سرعت در حال گسترش هستند، گفت: بسیاری از کشورهای دنیا که پروژه‌های عمرانی دارند، متکی به منابع بین‌المللی هستند. به این صورت که، بخش عمده‌ای از منابع‌ خود را به شکل تسهیلات یا وام از مراجع بین المللی یا بانک‌های خارجی تامین می‌کنند. معمولا این بانک‌ها، استانداردهای سختگیرانه‌ای از قبیل پیوست‌های زیست محیطی را برای اعطای این اعتبارات لحاظ می‌کنند.

زنگنه افزود: متاسفانه در داخل کشور خیلی با این مقوله مواجه نیستیم و منابع مورد نیاز صنعت در بازار داخلی، متکی به نیازهای روزمره و ضربتی است. از این رو، وقتی یک دولت وارد عرصه ساخت و ساز می‌شود به جای اهداف فنی بیشتر  اهداف سیاسی را دنبال می‌کند.

وی اظهار کرد: بنابراین، اگر می‌خواهیم در بازارهای صادراتی حضور پیدا کنیم، باید دراین حوزه در داخل کشور تمرین کنیم. اگر شرایط در داخل مهیا نباشد، حتما برای پروژه‌های خارج از کشور به مشکل برمی‌خوریم.

اهمیت در اختیار داشتن اطلاعات درخصوص بازار مقصد

این فعال اقتصادی اولین گام حضور در بازارهای صادراتی را داشتن اطلاعات درخصوص بازار مقصد بیان و تاکید کرد: وقتی اقدام به صدور تکنولوژی می‌کنیم باید بازار صادراتی‌مان را از لحاظ هزینه‌های ساخت با تکنولوژی‌های موجود در آن کشور ارزیابی کنیم. لازمه آن این است که تحقیقاتی توسط صادرکنندگان خدمات فنی مهندسی از طریق رایزن‌های بازرگانی و شرکت‌هایی که در آن مناطق فعال هستند، انجام شود. اینگونه ارائه دهندگان خدمات فنی و مهندسی می‌توانند مبتنی بر نتیجه تحقیقات، اطلاعات لازم را به دست آورده و قیمت‌های درست ارائه کنند. بسیاری از مواقع شرکت‌های ایرانی از قیمت‌های بازار مطلع نیستند و هزینه‌های سنگین حمل و گمرک را محاسبه  نکرده و ضرر می‌کنند.

زنگنه تشریح کرد: اگر قرار باشد همه مصالح ساختمانی خدمات مهندسی که می‌خواهیم در بازار هدف ارائه کنیم، از ایران تامین کنیم باید بحث وزن و تعرفه های گمرکی را مورد توجه قرار دهیم.

وی عنوان کرد: به این دلیل که در تکنولوژی های جدید رویکرد ساختمانی و اصولی رعایت می‌شود از نظر هزینه ترانسفر و حمل و نقل می‌توانند بهترین سود را به ما بدهند. کاهش وزن در تعرفه‌های گمرکی خیلی موثر است به عنوان مثال ساختمان‌های بتن آرمه وقتی تکمیل می‌شوند حدود یک تن وزن دارند، این عدد ناشی از وزن بتن و وزن میلگرد وپارتیشن‌های جداکننده است. اگر در این روند تکنولوژی را اولویت قرار دهیم، می‌توانیم آن چه در بازار ارجحیت دارد را انتخاب و از موانع گمرکی عبور کنیم.

معاون اجرایی انجمن صنفی تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان از تشکل‌های عضو مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران، ضمن تاکید بر بهینه‌سازی صنعت ساختمان، در خصوص استاندارهای بالادستی گفت: اکثر کشورهایی که از منابع بانک جهانی و صندوق بین المللی پول استفاده می‌کنند، باید پیوست های زیست محیطی را برای طرح‌های اقتصادی‌ خود به تصمیم‌گیرندگانی که می‌خواهند این اعتبارات را در اختیارشان بگذارند، ارائه دهند.

وی بیان داشت: امروزه نه تنها کشور ما بلکه تمام دنیا توسط بانک جهانی و صندوق بین المللی پول مانیتور می‌شود. در سایت صندوق بین المللی پول نرم افزاری قرار دارد که به وسیله آن همه جای دنیا را می‌توان رصد کرد. درکشور ایران ده نقطه با اقلیم‌ها و شرایط مختلف را مانیتور کردند و می‌دانند در ازای هر متر مربع ساختمانی که می‌سازیم، چه مقدار انرژی مصرف می‌کنیم، انرژی پنهان در مصالح آن چقدر است و مصرف آب در فرآوری مصالح ساختمانی چه مقدار است. بحثی که این روزهای بیشتر اهمیت پیدا می‌کند، مبحث تولید کربن ناشی از این نوع ساخت و ساز است.

زنگنه ادامه داد: تمام همکاران می‌توانند وضعیت موجود خود را با وضعیت موجود در ایران و کشورهایی که بازار هدفشان در آن‌هاست مقایسه و خودشان را  با شرایطی که در بازار هدف موجود است، هماهنگ کنند.

قیمت پایین انرژی و یارانه در ایران

وی با بیان این موضوع که در ایران به قیمت پایین انرژی و یارانه عادت کردیم، اظهار داشت: ساختمان‌ها باید حداقل عبور هوا به محیط‌های داخلی و خارجی داشته باشند، چه در مناطق خیلی گرم کار کنیم یا در مناطق خیلی سرد فرق نمی‌کند. برای ما که کشوری هستیم که قادریم انواع عایق های معدنی و پتروکیمیکال را تولید کنیم و روی ساختمان‌ها نصب کنیم به راحتی می‌توانیم با پارامترهای تکنولوژی، کیفیت ساخت و بهینه سازی محصول نهایی که باید ارائه دهیم کار کنیم تا بتوانیم به راحتی بازارهای صادراتی را فتح کنیم.

نوآوری و دانش‌بنیان شدن در صنعت ساختمان

 زنگنه در خصوص نوآوری و دانش‌بنیان شدن در صنعت ساختمان بیان کرد: دانش‌بنیان شدن در کشور ما به روش مطالعه موردی است؛ یعنی اگر بتوانید یک فرمول شیمیایی یا کیت الکترونیکی کپی کردن مشابه خارجی آن سخت باشد را ابداع کنید، شرکت شما دانش بنیان می‌شود. اما در دنیا دانش و علم دو مبحث کاملا متفاوت هستند.

وی ادامه داد: ما از دید علم به تکنولوژی نگاه می‌کنیم نه از دید دانش. اگر فرآیندی را ایجاد کنید که طی آن بتوانید وابستگی به منابع معدنی را کم کنید، سطح آلودگی را پایین آورده و میزان مصرف مواد را هوشمندانه کنید؛ این همان جایی است که شما می‌توانید بگویید شرکت دانش بنیان هستم. مصرف هوشمندانه مصالح در صنعت ساختمان یک بحثی است که هم متولیان و هم دولتمردان باید به آن توجه کنند.

از سخت کپی‌کردن تا خوب کار کردن خیلی فاصله است

ممکن است چیزهایی را بسازیم که کپی کردن آن سخت باشد و دانش‌بنیان نام بگیرد اما سودش برای جامعه به قدر کافی نباشد. آن زمان که ما از منابع‌مان هوشمندانه استفاده کنیم می‌توانیم ادعای دانش و آگاهی داشته باشیم. اما متاسفانه در سیستم‌های ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان مخصوصا در صنعت ساختمان قوانین هم‌راستا و هم‌سو با این پتانسیل عظیم که می‌تواند اقتصاد ما را متحول کند، نیست.

تاریخ انتشار: 1401/09/14